Bilişim Güvenliği Nedir?
Bilişim güvenliği, bilişim ürünleri/cihazları ile bu cihazlarda işlenmekte olan verilerin gizliliğini, bütünlüğünü ve sürekliliğini korumayı amaçlayan bir disiplindir.
Bilişim güvenliği temel olarak Gizlilik (Confidentiality) , Veri Bütünlüğü (Data Integrity) , Süreklilik (Availability) üç prensip ve bunlara eklenebilecek İzlenebilirlik/Kayıt Tuma (Accountability), Kimlik Sınaması (Authentication), Güvenilirlik (Reliability – Consistency), İnkar Edememe (Non-repudiation)
prensipleri ile ifade edilebilir. Bu prensipleri kısaca açıklamak gerekirse;
Gizlilik (Confidentiality) : Bu prensip Bilginin yetkisiz kişilerin eline geçmesini engellemeyi amaçlamaktadır. Bilgi hem bilgisayar sistemlerinde, hem disk, disket, cd, dvd ve benzeri saklama ortamlarında hemde ağ üzerinde gönderici ve alıcı arasında taşınırken yetkisiz erişimlerden korunmalıdır.
Saldırgan bir yapılandırma veya yazılım hatasını istismar ederek, yahut Sosyal Mühendislik teknikleri ile yetkili insanlarların hatalarını istismar ederek bilgilere izinsiz olarak erişebilir.
Parola dosylarının çalınması, ağ üzerindeki trafiğin gözetlenmesi ve kaydedilmesi, yetkili kullanıcının fark ettirilmeden gözetlenmesi ile kullanıcıya ait kullanıcı adı ve parola gibi özel bilgilerin alınması, sisteme giriş yapan kullanıcının bilgisayarını saldırganın izinsiz kullanması gibi durumlar Gizlilik (Confidentiality) prensibi kapsamında değerlendirilir.
Veri Bütünlüğü (Data Integrity) : Bu prensibin amacı veriyi olması gerektiği şekilde tutmak ve korumaktır. Var olan bilginin bozulmasını, değiştirilmesini, yeni veriler eklenmesini, bilginin bir kısmının veya tamamının silinmesini engellemeyi hedefler.
Bu durumda veri, haberleşme sırasında izlediği yollarda değiştirilmemiş, araya yeni veriler eklenmemiş, belli bir kısmı ya da tamamı tekrar edilmemiş ve sırası değiştirilmemiş şekilde
alıcısına ulaşır.
Süreklilik (Availability) : Bilginin her an ulaşılabilir ve kullanılabilir olmasını amaçlayan prensiptir. Bilişim sistemlerinin kendilerinden beklenen işi sürekli bir şekilde tam ve eksiksiz olarak yapmasını amaçlamaktadır. Süreklilik hizmeti, bilişim sistemlerini, kurum içinden ve dışından gelebilecek başarım düşürücü tehditlere karşı korumayı hedefler. Süreklilik hizmeti sayesinde, kullanıcılar, erişim yetkileri dahilinde olan verilere, veri tazeliğini yitirmeden, zamanında ve güvenilir bir şekilde ulaşabilirler.
Sistem sürekliliği sadece bir saldırı sonucu zedelenmez, yanlış, bilinçsiz ve dikkatsiz kullanım gibi kullanıcı hatları, yazılım hataları sonucu yazılımların çökmesi gibi yazılım hataları veya donanım sorunları, yangın, su basması, yıldırım düşmesi gibi ortam şartlarındaki olumsuz değişiklikler bu prensip kapsamındadır.
İzlenebilirlik/Kayıt Tuma (Accountability) : Bu prensip sistemde gelişen her türlü olayın daha sonra incelenmesine olanak sağlaycak şekilde kayıt altına alınmasını kapsar. Kullanıcıların sisteme giriş yapmaları, e-posta alıp göndermeleri, çeşitli servislerin ve yazılımların çalıştırılaması yahut durdurulması gibi bilgisayar sistemi veya ağ üzerinde meydana gelen her türlü etkinlik olay kapsamına girmektedir.
Toplanan kayılar incelenmek sureti ile bilinen saldırı türlerine ait kayıtların varlığı yahut büyük ihtimalle yeni bir saldırıyı işaret eden sıradışı kayıtların olup olmadığı kontrol edilerek sistem yöneticilerini uyaracak alarm mesajları üretilebilir.
Kimlik Sınaması (Authentication) : Kimlik sınaması alıcının veya göndericinin yahut kullanıcının iddia ettiği kişi olduğundan emin olanmasıdır. En basit şekli ile bir bilgisayar sistemine giriş yaparken parola girilmesi de kimlik sınamasıdır. Bilgisayar ağları ve bilgisayar sistemleri dışında fiziksel sistemler için de çok önemlidir ve bu yüzden Akıllı Kartlar veya Biyometrik teknolojilere dayalı kimlik sınama sistemleri kullanılamaya başlanmıştır.
Güvenilirlik (Reliability – Consistency) : Sistemin öngörülen ve beklenen davranışı ile elde edilen sonuçlar arasındaki tutarlılık durumudur. Sistemin kendisinden beklenen şeyi eksiksiz ve fazlasız olarak her çalıştırıldığında tutarlı bir şekilde yapması olarak tanımlanabilir.
İnkar Edememe (Non-repudiation) : Bu prensip verinin iletilidiği gönderici ve alıcı arasında ortaya çıkabilecek iletişim sorunları ve anlaşmazlıkları en aza indirmeyi amaçlar. İki sistem arasında bir bilgi aktarımı yapılmışsa ne gönderen veriyi gönderdiğini, nede alıcı veriyi aldığını inkar edememelidir. Özellikle gerçek zamanlı işlem gerektiren finansal sistemlerde kullanım alanı bulmaktadır.